หลายคนยังสงสัยในการเลือกซื้อ ผ้าไตร หรือ ผ้าไตรจีวร / ผ้าไตรอาศัย ว่าจะเลือกแบบใด และมีวิธีเลือกอย่างไร โดยเฉพาะเรื่องของขนาดและสี รวมไปถึงความหนาของผ้าไตร บทความนี้จะรวบรวมทั้งความหมาย วิธีเลือกผ้าไตร และ อานิสงส์การถวายสังฆทานผ้าไตร
ผ้าไตร / ผ้าไตรจีวร / ผ้าไตรอาศัย คืออะไร
ผ้าไตร / ผ้าไตรอาศัย คือ ผ้าที่พระสงฆ์ใช้นุ่งครอง หรือผ้าเหลืองที่เราเห็นพระสงฆ์นุ่งห่มนั่นเอง บางครั้งชาวบ้านก็จะเรียกผ้าที่พระครองว่า ผ้าไตรจีวรหรือผ้าจีวร แต่ทำไมถึงเรียกว่าผ้าไตร
คำว่า ไตร หมายถึง ไตรที่แปลว่า สาม ดังนั้นในความหมายของผ้าไตรในการแปลแบบตรงไปตรงมา ก็จะหมายถึง ผ้าสามผืนนั่นเอง ดังนั้น เมื่อเรากล่าวถึงผ้าไตร ก็จะเข้าใจตรงกันในความหมายเดียวกันคือ ผ้าสามผืนที่พระสงฆ์ใช้สำหรับนุ่งครอง
ซึ่งในผ้าไตร 3 ผืน ก็จะประกอบไปด้วย
- ผ้าจีวร หรือ ผ้าห่ม ซึ่งพระสงฆ์จะเรียกว่า อุตราสงค์
- ผ้าสบง หรือ ผ้านุ่ง ซึ่งพระสงฆ์เรียกว่า อันตรวาสก
- สังฆาฏิ หรือ ผ้าซ้อน/ผ้าพาดบ่า
ผ้าไตรจีวรโดยทั่วไปจะมี 2 แบบ คือ
1.ไตรครอง หรือ ไตรเต็ม (ใช้ตอนบวช) ประกอบด้วย
-จีวร : ผ้าที่ใช้สำหรับห่มคลุม
-สบง : ผ้าที่ใช้สำหรับนุ่งในส่วนล่าง
-อังสะ : เสื้อตัวในลักษณะคล้ายเสื้อกล้าม
-สังฆาฏิ : เป็นผ้าผืนใหญ่เหมือนจีวร แต่พระเอามาใช้พาดบ่า
-ผ้ารัดอก : ผ้าที่ใช้รัดอก เวลาพระเอาสังฆาฏิพาดบ่า เพื่อให้ดูกระชับและเรียบร้อย
-รัดประคต : คือเชือกไว้รัดสบง หมีหน้าที่เสมือนข็มขัดของพระ
-ผ้าประเคน : เป็นผ้าที่ใช้รับสิ่งของ
2.ไตรอาศัย(ใช้ในชีวิตประจำวัน) ประกอบด้วย
-จีวร : ผ้าที่ใช้สำหรับห่มคลุม
-สบง : ผ้าที่ใช้สำหรับนุ่งในส่วนล่าง
-อังสะ : เสื้อตัวในลักษณะคล้ายเสื้อกล้าม
ถ้าจุดประสงค์หลักของเราในการซื้อผ้าไตรคือซื้อเพื่อถวายแด่พระภิกษุ เราก็ต้องเลือกไตรอาศัยเพื่อนำไปถวาย
สุดท้ายเราก็ต้องมาดูขนาดของผ้าไตรจีวรว่าขนาดแบบไหนเราถึงจะสวมใส่ได้หรือขนาดไหนที่ภิกษุที่เราจะถวายให้ใส่ได้
การเลือกขนาดของผ้าไตรจีวร
พระภิกษุที่สูง 160 – 170 ซม. ควรใช้จีวรขนาดความสูง 1.9 ม.
พระภิกษุที่สูง 170 – 180 ซม. ควรใช้จีวรขนาดความสูง 2.0 ม.
พระภิกษุที่สูง 180 ซม.ขึ้นไปหรือมีรูปร่างสูงใหญ่ ควรใช้จีวรขนาดความสูง 2.1
หากท่านต้องการเลือกซื้อผ้าไตรจีวรมาถวายแก่พระภิกษุโดยไม่เจาะจง ขอแนะนำให้ท่านเลือกซื้อผ้าไตรจีวรขนาดความสูง 2.0 ม.
เมื่อเรารู้จุดประสงค์ สี ชนิด และขนาด เรียบร้อยแล้ว เราก็จะสามารถเลือกซื้อผ้าไตรได้อย่างถูกต้อง
(ที่มาข้อมูล จากเว็บ www.chokdees.com/ผ้าไตรจีวร-โชคดีสังฆภัณ/)
อานิสงส์การถวายผ้าไตร / ผ้าไตรจีวร (บทความเกี่ยวกับ อานิสงส์คืออะไร)
ผู้ถวายผ้าไตรจีวร แด่พระสงฆ์ด้วยจิตบริจาคที่บริสุทธิ์ อานิสงส์จึงบังเกิดเป็นผลบุญมหาศาล ดังนี้
- สามารถตัดบาปออกจากจิตใจ กำจัดกิเลส คือ ความโลภ ความตระหนี่ถี่เหนียว ให้บรรเทาเบาบาง
- ยืน เดิน นั่ง เป็นสุขใจ เบิกบาน เกิดความภาคภูมิใจในบุญกุศลบังเกิดความอิ่มบุญ สุขใจ
- พ้นจากความยากจน ความลำบาก ขัดสนในทุกภพทุกชาติ มีความอุดมสมบูรณ์ด้วยปัจจัยทั้ง 4
- เกิดชาติใดภพใด จะเป็นคนที่มีรูปร่างหน้าตาสวยงาม ผิวพรรณผุดผ่องแจ่มใส
ตัวอย่างการเลือกซื้อผ้าไตร
ไตรเต็ม ไตรใหญ่ 7 ชิ้น = จีวร, สบงขัณฑ์, อังสะสไบ, สังฆาฏิ 1 ชั้น, ผ้ากราบ, ผ้ารัดอก, ประคต
ไตรอาศัย ไตรแบ่ง ไตรเล็ก 3 ชิ้น = จีวร, สบงอนุวาต, อังสะสไบ
การเลือกผ้าไตรให้เหมาะกับโอกาสงานบุญ
ไตรเต็ม เหมาะสำหรับงานบุญโอกาสพิเศษ อาทิ งานบวชพระ ทำบุญวันเกิด
ไตรอาศัย (สำหรับพระสงฆ์ไว้ผลัดเปลี่ยน) เหมาะสำหรับงานบุญทุกโอกาสไม่จำกัด
ผ้าไตรอาศัย 9 ขัณฑ์ และ 5 ขัณฑ์ นิยมถวายทำบุญอย่างไร
สีแก่นขนุน 9 ขัณฑ์ สามารถถวายทำบุญสายพระป่ากรรมฐานได้ทุกวัด หรือ พระสงฆ์ธรรมยุติ
เช่น วัดอโศการาม วัดป่าดาราภิรมย์ วัดป่ามณีกาญจน์ วัดป่าบ้านตาด วัดแถบอิสาน เป็นต้น
(คลิก ความรู้เกี่ยวกับความแตกต่าง ผ้าไตร 9 ขัณฑ์ และ ผ้าไตร 5 ขัณฑ์)